Á föstudaginn var hornsteinn Búðarhálsvirkjunnar lagður. Ég þáði boð ásamt fleiri sveitarstjórnarmönnum í sveitarfélögunum við þjórsá að vera viðstaddur. Eins og hefð er um virkjanir Landsvirkjunnar þá sá forseti Ísland um verkið. Fjölmennni var við athöfnina og ávörp voru flutt af ráðherrum ríkisstjórnarinnar og Landsvirkjunnar fólki.

Almenn ánægja og sátt er um þassa virkjun. Ekki þarf að efast um að þessi framkvæmd hefur tölverð jákvæð áhrif á atvinnuástand í þjóðfélaginu í dag. Þarna eru við störf u.þ.b. 300 manns og er þetta stæðsta einstaka framkvæmdin sem í gangi er um þessa mundir í þjóðfélaginu.

Verkinu á að ljúka árið 2014. Um hagkvæman virkjanakost er að ræða, sem mun skila þessari þjóð arði á komandi árum. Til þess er tekið að fjármögnun gekk, til þess að gera, vel þrátt fyrir þá kreppu sem hér er og gríðalegar skuldir sem á þjóðinni hvílir. Það er einmitt sönnun þess hvernig nýting á þeim miklu auðlindum sem við eigum getur verið og er lykill að því að því að við vinnum okkur út úr kreppunni.

Raforkuframleiðsla úr fallvötnum og háhitasvæðum er einn af þeim möguleikum sem við höfum. Mikilvægt er samt að skynsamlega sé unnið úr þeim kostum sem þar eru og menn gái vel að sér í þessum efnum. Vinna við rammaáætlun um nýtingu jarðvarma og fallvatna í landinu hefur verið í gangi á annan áratug. Núverandi ríkisstjórn tók þá ákvörðun, í upphafi kjörtímabilsins, að flýta vinnu við gerð áætlunnar og miða ákvarðnir um virkjanir við niðurstöður úr þeirri vinnu.

Því miður hefur ríkisstjórni ekki staðið við þau fyrirheit. Allt frá því að verkefnastjórn rammáætlunnar skilaði af sér í júní 2011 hefur markvisst verði unnið þannig að upphafleg markmið áætlunnnar, um að skapa einhverja sátt um nýtingu og vernd, eru að engu gerð.

Ráðuneyti ríkisstjórnarinnar færa sífellt fleiri virkjanakosti í s.k. biðflokk. Reynt er að fresta ákvörðun sem mest. Finnst mér það skjóta nokkuð skökku við að þeir virkjanakostir sem mest er vitað um og mesta upplýsingar liggja fyrir um eru settar í biðflokk. Aðrir virkjanakostir sem nánast lítið eru kannaðir en hafa síður verið í umfjöllum eru aftur á móti hiklaust látir standa eftir í nýtingaflokk.

Alþingi er nú með til meðferðar tillögu Umhverfis- og auðlindaráðherra um rammaáætlunina. Þar hafa einstaka þingmenn stjónarflokkanna beitt sér með þeim hætti að þeir virðast lítinn áhuga hafa á að velta fyrir sér áhrifum þeirra virkjanakosta sem verið er að fjalla um hverju sinni. Þess í stað ala þeir á tortryggni gagnvart ýmsum öðrum sem að þessari vinnu hafa komið og reyna að fremsta megni að drepa málinu enn frekar á dreif.

Ég hef það orðið á tilfinningunni að hjá sumum innan ríkistjórnarflokkanna hafi aldrei verið nein meining að freista þess að ná sátt um vernd og orkunýtingu landsvæða. Sú ókvörðun að fallast á að bíða eftir vinnu við rammáætlunina hafi aðeins verið leið til þess að fresta ákvörðun um einstaka  virkjanakosti.

Þetta er ekki trúverðugt og mun gera alla þessa vinnu að engu. Við verðum í nákvæmlega sömu sporum áfram og munum sjálfsagt halda áfram að takast á um hvern virkjanakost fyrir sig. Öllum sem taka þátt í umræðunni verður umsvifalaust skipað í flokk virkjanasinna eða virkjanaandstæðinga. Uppbygging raforkuvera verður áfram ómarkviss og tilviljanakend.

Varðandi athöfina á föstudaginn í Búðahálsvirkjun þá er lagning svona hornsteins í stöðvarhús virkjuninnar svo sem bara einföld steypuvinna og forsetanum tókst bara nokkuð vel til við verkið. Eins og stundum hér áður fyrr, í steypuvinnu, þá var mannskapurinn auðvita yfirdrifinn og því komust ekki nærri allir að verkinu. Ég segi þá bara eins og sveitungi minn einn sagði hér áður fyrr við slíkar aðstæður; " það er ekki aðalatriðið að vinna, heldur bara að vera með" 

Vinna við gegningar hefur breyst mikið frá því ég fór að búa fyrir u.þ.b. 35 árum. Vinnudagurinn yfir vetrarmánuðina fór, hér áður fyrr, meira og minna í það að leysa hey og gefa. Daglega voru allir fóðurgangar og garðar sópaðir og gefið fóðurbæti. Vothey og þurhey var gefið til skipis í fjósið á hverjum degi. Gefið var í fjárhúsin bæði á kvöldin og morgnana

Þegar við byggðum flatgryfurnar 1977, og fórum að verka vothey í stór auknum stíl, varð sú breyting að meirihluti af dagsgjöfinnni var nú gefin  einu sinni á dag í fjósið. Eftir að fjósið var byggt líka var farið að gefa votheyið eftir morgunmjaltir og dugði sú gjöf fram á næsta morgun en þá var svolítið þurrheyið gefið fyrir morgunmjaltirnar. 

Ég man eftir að sumum hér í sveit þótti þetta óráð að láta kýrnar standa yfir sömu gjöfinn nánast allan sólahringinn.

Nú er öldin önnur.  Það er gefið í heilum rúllum fyrir marga daga í einu. Öllum gerðum af heyi bæði af fyrsta slætti og einnig há er raðað í fóðurganginn.  Eins og staðan er nú hjá okkur í fjósinu dugar gjöfin í fimm daga. Nú finnst manni dagurinn hálf ónýtur til annara verka þá daga sem þarf að gefa í fjósið.

Við lukum við að skipta um átgrindur við fóðurganginn í síðustu viku. Gömlu bogarir við fóðurganginn, sem við smíðuðum á sínu tíma þegar fjósið var byggt fyrir tæpum 30 árum, voru orðir ónýtir.  Þeir höfðu riðgað í árana rás og voru meira og minna að detta í sundur. 

Töluvert hefur fæðst af kálfum hér á undanförnum vikum . Þó það sé nú ekki lengur markmið að vara með mikinn burð á haustin hefur það æxlast þannig að nú hafa 19 kvígur og kýr borið síðan í september byrjun.  Þokkalega hefur gengið og meirihlutinn af þeim kálfum sem við höfum fengið núna lifandi eru kvígur.

Burðurinn hefur gengið yfir í skorpum. T.d báru fimm þá fjóra daga sem ég  var á fjalli í haust. Í síðustu viku báru 4 á einum sólarhring þar af 3 fyrstakálfs kvígur.

Það er svo sem enginn lognmolla yfir hlutunum í Flóanum.   

Þó fuglalíf í Flóanum sé nokkuð fjölskrúðugt og mikið er haförn er ekki algengur fugl í hér. Enda hef ég aldrei séð hann hér. Einstaka ernir eru samt ekki langt hér frá og var t.d. einn særður örn handsamaður um daginn upp í Grafningi.



Þennan örn sá ég hinsvegar í sumar vestur í Breiðafirði. Myndina tók Kolbrún þegar við fórum í siglingu með Ástu og Guðjóni út í Brokey í ágúst s.l. Mér Flóamanninum fannst mikið til koma að sjá þenna stóra fugn þarna á flugi.

Eftirfarandi minnisblað tók ég saman mér og öðrum til upprifjunnar um hvað og hvernig unnið hefur verið að athugun á því með hvaða hætti best er að standa að stækkun á húsnæði leiksksólans hér í sveit. Í þessu minnisblaði er einnig teknar saman þær upplýsingar sem nú liggja fyrir í þessari vinnu.

Minnisblað

Húsnæðismál leikskólans í Flóahreppi hafa verið til skoðunnar að undanförnu og í minnisblaði þessu geri ég grein fyrir þeirri vinnu sem unnin hefur verið.

Í byrjun árs 2011 var ljóst að húsnæði leikskólans var fullnýtt og ekki víst að hægt yrði að tryggja öllum börnum sem þess óska leikskólavist ef börnum fjölgaði áfram í sveitarfélaginu. Hugmyndir voru þá uppi um að setja á stofn vinnuhóp til að kanna með hvaða hætti sveitarfélagið ætti að bregast við.

Horfið var frá því og fræðslunefnd var falið að halda íbúafund um málefnið á fundi sveitarstjórnar 2. febr. 2011. Íbúafundurinn  var haldinn 17. febr. 2011. Fundurinn var boðaður til að fá hugmyndir og álit þeirra sem byggja samfélagið á því hvernig húsnæðismálum leikskólans er best hagað til framtíðar.

Á fundinum var leitast við að svara ákveðnum spurningum um leiðir til að bregðast við húsnæðisvanda skólans. M.a. að hækka aldur inn í skólann, nýta annað húsnæði  í eigu sveitarfélagsins fyrir hluta leikskólans eða setja upp bráðabirgðahúsnæði við leikskólann.

Í samtekt fræðslunefndar (fylgisk.1) um niðurstöður þessa fundar kemur fram að nefndin telur fundinn vart marktækann þar sem fáir almennir íbúar mættu á hann. Taldi fræðslunefnd  tæplega  fært að  færa 5 ára börnin  í Flóaskóla vegna eindreginnar andstöðu starfsfólks leikskólans. Nefndin taldi að svo komnu máli ekki þörf á að stofna vinnuhóp varðandi málefni leikskólans.   

Í kjölfarið var haldinn vinnufundur með fræðslunefnd og sveitarstjórn 22. mars 2011. Þar var ákveðið að skipa vinnuhóp með fulltrúm sveitarstjórnar og fræðslunefndar ásamt leikskólastjóra og umsjónamanni fasteigna til þess að meta viðhaldsþarfir og notkunnargildi húsnæðis leikskólans. Hópurinn hélt 10 fundi á tímabilinu 19. apríl til 30. nóv. 2011.

Verkfræðistofan Mannvit var fengin til þess að leggja mat á viðhalds- og framkvæmdaþörf við endurbætur á núverandi húsnæði skólans. Mannvit var jafnframt falið að leggja mat á mögulega stækkun húsnæðisins og hugsanlegann kostnað við það (fylgisk. 2)

Vegna þess að núverandi húsnæði var þegar svo til fullnýtt reyndi vinnuhópurinn að meta líkur á fjölda leikskólabarna á næstu árum. Horft var til íbúaþróunnar á síðustu árum og hlutfall leikskólabarna á síðustu áratugum. (fylgisk.3) Það var álit  hópsins að miðað við núverandi íbúatölu mætti búast við fjölda leikskólabarna á bilinu 30 til 60. Vinnuhópnum var á fundi sveitarstjórnar 1. júni 2011 sérstaklega falið að skoða framkvæmdamöguleika með tillit til stækkunar húsnæðis leikskólans.

Vinnuhópurinn velti fyrir sér mögulegum ávinningi að því að færa leikskólann frá Þingborg að Flóaskóla. Hópurinn taldi nauðsynlegt að ræða þennan möguleika betur í samfélaginu áður en lengra yrði haldið og lagði til að haldinn yrði íbúfundur um málefnið.

Íbúafundur var haldinn 3. nóv. Vinnuhópurinn tók saman niðurstöður eftir þennan fund (fylgisk. 4) og skilaði síðan af sér með eftirfarandi ályktun:

"Vinnuhópurinn  lítur svo á að hans  vinnu sé lokið.  Það er mat hópsins að kostirnir fyrir Flóahrepp til að stækka húsnæði leikskólans séu tveir. Annarsvegar að gera nauðsynlegar lagfæringar og viðgerðir á núverandi húsnæði skólans ásamt u.þ.b. 80 m2 viðbyggingu (skv. útfærslu 2 í minnisbl. frá Mannvit dags. 25. maí 2011) eða vegna hugsanlegra hagræðingar í rekstrir og möguleika á öflugra skólastarfi að byggja leikskólann upp við Flóaskóla. Til þess að meta hvor kosturinn sé vænlegri  er nauðsynlegt að gera úttekt á aðstöðunni við og í Flóaskóla með tillit til þess að hafa leikskólann þar í framtíðinni."

Í framhaldi af þessu var M2 teiknistofa fengin til þess meta aðsöðuna í og við Flóaskóla með tillit til þessa. (fylgisk.5) Í stuttu máli var niðurstaða sú í þeirri athugun að í og við Flóaskóla væri nægt húsnæði í fermetrum talið fyrir leikskólann jafnvel þó nemendum beggja skólanna fjölgaði á næstu árum.

Samt sem áður er nauðsynlegt að ráðast í einhverjar framkvæmdir við breytingar á húsnæði og gerð leikssvæðis ef farin verði þessi leið. Samkvæmt beiðni sveitarstjórnar gerði M2 teiknistofa  gróft kostaðarmat á ákveðnum útfærslum í því sambandi. (fylgisk.6)

Á vinnufundi sveitarstjórnar með fræðslunefnd 23. maí 2012 var samþykkt samhljóða að leita eftir faglegri og kostnaðarlegri úttekt á leiskólastarfinu miðað við að flytja leikskólann í Flóaskóla eða hafa leikskólann áfrarm í þingborg.

Þeir möguleikar sem kostnaðarmetnir hafa verið með tillit til framkvæmda í þessari vinnu eru eftirfarandi:

1. Viðgerð og endurbætur á núverandi húsnæði miðað við að stækka skólann ekki og reka bara leikskóla fyrir 40 börn. Áætlaður kostnaður 17,8 millj, (Mannvit maí 2011)
2. Viðgerð og endurbætur á núverandi húsnæði ásamt því að byggja við 80m3 viðbyggingu. Leikskóli fyrir 55 börn. Áætlaður kostnaður 46,4 millj. (Mannvit maí 2011)
3. Ný leikskólabygging 440 m2 og 5000 m2 lóð. Núveraðndi húsnæði selt. Leikskóli fyrir 55 börn. Áætlaður kostnaður 138 til 168 millj. (Mannvit maí 2011)
4. Leikskóla komið fyrir í húsnæði Flóaskóla ásamt því að íbúðarhús við Flóaskóla verði nýtt fyrir skólastarfsemina. Núverandi húsnæði selt (Mannvit maí 2011) Áætlaður kostnaður 7,8 millj. (M2 maí  2012)
5. Sama og 4 auk þess stækkun á Flóaskóla um 4 kennslustofur. Núverandi húsnæði selt (Mannvit maí 2011) Áætlaður kostnaður 50,9 millj. (M2 maí  2012)
6. Sama og 4 auk þess stækkun á Flóaskóla um 2 kennslustofur og bygging á íþróttahúsi 1350 m2. Núverandi húsnæði selt (Mannvit maí 2011) Áætlaður kostnaður 409,9 millj. (M2 maí  2012)
7. Sama og 4 auk þess stækkun á Flóaskóla um 2 kennslustofur og bygging á íþróttahúsi 850 m2. Núverandi húsnæði selt (Mannvit maí 2011) Áætlaður kostnaður 271 millj. (M2 maí  2012)

Það skal tekið fram að um gróft kostnaðarmat er um að ræða. Í aðalatriðum skiptist hann í eftirfarandi þætti í millj. króna.

	1	2	3a	3b	4	5	6	7
viðgerð á núv. húsnæði	17,8	14,3							Mannvit 05.11
viðbygging v/Þingborg		32,1							Mannvit 05.11
nýr leikskóli f/grunni			158						Mannvit 05.11
nýr leikskóli f/gr. ódýr				128					Mannvit 05.11
ný leikskólalóð 5000 m2			40	40					Mannvit 05.11
breyting Flóaskóla					10,4	10,4	10,4	10,4	M2 05.12
breyting íb.h v/Flóaskóla					10	10	10	10	M2 05.12
leikskólalóð v/ Flóask.					17,4	17,4	17,4	17,4	M2 05.12
stækkun Flóaskóla 4 st.						43,1			M2 05.12
stækkun 2 st. (m/íþr.h.)							21,5	21,5	M2 05.12
1350m2 íþróttahús							380,6		M2 05.12
850 m2 íþrottahús								241,7	M2 05.12
núverandi leiksk. seldur.			-30	-30	-30	-30	-30	-30	Mannvit 05.11
samtals:	17,8	46,4	168	138	7,8	50,9	409,9	271

                                                                                              Þingborg 1. okt 2012

                                                                                              Aðalsteinn Sveinsson