Auðhumla svf, sem er samvinnufélag mjólkurframleiðenda (allsstaðar af landinu nema úr Skagafirði), stendur nú um þessar mundir fyrir aðalfundum félagsdeilda sinna . Fyrsti fundurinn var haldinn á föstudaginn en það var einmitt í Flóa- og Ölfusdeild félagsins.

Á þessum fundum er farið yfir starfsemi  og afkomu félagsins. Félagið á og rekur Mjólkursamsöluna ehf (MS) ásamt Kaupfélagi Skagfirðinga. Rekstur MS er megin verkefnið og afkoman ræðst  af árangri í rekstri hennar. Þar skiptir okkur bændur máli, bæði mjólkurmagnið sem hægt er að koma í verð á innanlandsmarkaði  og rekstraleg niðurstaða.

Afkoma félagsins hefur farði batnandi á síðustu árum og lítilsháttar söluauknig var einnig á síðasta ári. Batnandi afkoma er fyrst og fremst komin til af því að innrikostnaður í fyrirtækinu hefur dregist saman. Það hefur gerst í kjölfar þess að farið hefur verið í umfangsmikla endurskipulagningu í allri mjókurvinnslu í landinu.

M.a. hefur afurðarstöðum verið lokað og þær sem eftir standa hafa sérhæft sig í framleiðslu. Nú er unnið að því loka afurðarstöð fyrirtækisins í Reykjavík. Öll innvigtun og mjólkurpökkun sem þar hefur verið er verið að flytja á Selfoss. Í Reykjavík er meiningin að vera eingöngu með vörugeymslur og dreyfingarmiðstöð.

Framleiðendur í Flóa- og Ölfusdeild Auðhumlu eru nú 40 talsins, taldir í innleggsnúmerum. Að baki þeim eru 67 félagsmenn. Á deildarfundinum á föstudaginn voru að venju afhent verðlaun til þeirra framleiðenda sem lögðu inn úrvals mjólk allt síðasta ár. 


Verðlaunahafar: Benedikt í Ferjunesi, Kolbrún Í Kolsholti, Pía í Kolsholtshelli, Aðalst. í Kolsholti, Brynjólfur í Kolsholtshelli , Ólafur í Eyði-Sandvík og svo Guðmundur Geir mjólkurbússtjóri á Selfossi.

Það voru 4 framleiðendur í deildinni sem náðu þeim áfanga á síðasta ári. Við hér í Kolsholti erum í þeim hópi nú annað árið í röð. Úrvalsmjólk () Það er ekkert eins mikilvægt í allri framleðslu að viðhalda góðum gæðum. Mér finnst því varið í það að við skulum vera í þessum hóp og stefnan er að sjálfsögðu að vera þar áfram.

 

Á þriðjudaginn var fór ég ásamt öðrum stjórnarmönnum og framkvæmdastjóra Sorpstöðvar Suðurlands (SOS) í kynnigarferð á höfuðborgarsvæðið. Við byrjuðum á að heimsækja urðunarstað Sorpu í Álfsnesi, höfuðstöðvar Sorpu og móttökustað Sorpu í Gufunesi.



Forsvarmenn fyrirtækisins fræddu okkur um starfsemina. M.a. skoðuðum við hauggas söfnun í Álfsnesi og metangas famleiðslu þar. Við áttum samtal við þá um sorpflokkun, endurnýtingu og endurvinnslu.  Það er athyglisvert að skoðanir og áherslur í flokkunarmálum eru misjafnar  sem aldrei fyrr.

Verkfræðingurinn hjá Sorpu fannst mér komast í kappræðuham er að reyndi að sannfær okkur um sína skoðun á málinu og hrekja það sem aðrir hafa sagt. 

Þeir sögðu okkur frá gas og jarðgerðarstöð sem nú eru uppi hugmyndir að reisa í Álfsnesi.  Þessi stöð á að geta tekið við öllum heimilisúrgangi og ýmsum  öðrum lífrænum úrgangi. Eftir að búið er að grófflokka hann með seglum og öðrum vélrænum hætti er hann meðhöndlaður í stöðinni og framleiddur úr honum gas og jarðgerðarefni.  Að mínu mati getur verið um áhugaverða lausn að ræða ef þær forsendur sem okkur voru kynntar þarna standast.

Við ræddum við þá einnig um hugmyndir um samstarf/sameinigu SORPU og SOS sem uppi hafa verið. Sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu (eigendur SORPU) hafa haft málið til skoðunnar undan farið ár og beðið hefur verið eftir því að þau segðu álit sitt. Það er orðið löngu tímabært að eitthvað  fari að skýrast í þessu máli. 

Að lokinni heimsókn til SORPU var Íslenska Gámafélagið í Gufunesi heimsótt. Þar skoðuðum við móttökustöðina þeirra og sáum m.a. hvernig innhald grænu tunnunnar var flokkað hjá þeim.  Því næst var fyrirtækið Fura í Hafnafirði heimsótt en þeir sérhæfa sig í móttöku á brotajárni sem og öðrum málmum og timbri.

Það er áhugavert að sjá eitthvað af því sem verð er að gera í þessum málaflokki og greinilegt að ýmsir eru að ná árangri í því að ná verðmætum úr ruslinu.

Það verður að flokkast undir ákjósanlegt ástand að verkefnin sem verið er að fást við á þessum bæ eru næg. Eins og oft áður sér maður ekki fram úr þeim öllum og næsta víst að eitthvað verður látið bíða betri tíma.

Á verkstæðinu hjá Kristni og Sigmari eru næg verkefni fram undan og viðskiptavinir bíða í röðum eftir að komast að. Það eru æði fjölbreytt faratæki sem hér koma inn á gólf. Þau geta verið af öllum árgerðum, stærðum og gerðum. 

Sjálfur hef ég baki brotnu unnið við bókhaldið síðustu daga, með öðrum búverkum. Seinni gjalddagi VSKsins fyrir síðast ár var í gær. Nú þegar VSK uppgjörini er lokið er rétt að klára ársuppgjörið og skila skattaskýrslunni sem fyrst. Framundan er svo einnig að gera áburðaráætlun og ganga frá áburðar- og fræ kaupum fyrir vorið.

Hjá Flóahreppi er nú verið að ganga frá ársreikningum síðasta árs og er ætlunin að leggja þá fram í sveitarstjórn í næstu viku. Meðal annara verkefna á vettvangi sveitarstjórnarmála liggur nú fyrir að endurskipuleggja starfsemi Skólaskrifstofu Suðurlands, eða ákveða örlög hennar, í kjölfar þess að Sveitarfélagið Árborg hefur ákveðið að hætta þátttöku í rekstri hennar frá næstu áramótum.

Ég sat áhugavert málþing í Gunnarsholti í gær. Það var Rótarýklúbbi Rangæinga sem, í samvinnu við Landgræðsluna, stóð að þessu málþingi sem bar yfirskriftina "Samkeppni um land" og fjallaði um landnýtingarstefnu.

Landrími er að mínu mati ein af auðlindum Íslands. Mörg sóknarfæri geta verið í ýmiskonar landnýtingu og spurning hvort og þá með hvaða hætti það sé ástæða til af hafa áhrif á það og stýra hvernig landi er ráðstafað. Á málþinginu var m.a.fjallað um möguleika í kornrækt, nautgriparækt, sauðfjárrækt, hrossarækt, skógrækt, og ferðaþjónustu með tillit til landnotkunnar.

Það er fyrst og fremst í aðalskipulagi sveitarfélaga sem hægt er að hafa áhrif á landnotkun. Þó vissulega skipulagsvaldið sé á hendi sveitarstjórnar er það nú samt ekki svo einfalt að sveitarstjónir á hverju tima geti haft hlutina eftir sínu höfði eða geðþótta. Taka þarf tillit til landskipulagstefnu ríkistjónarinnar og samkvæmt ýmsum lögum, og tillögu að lögum, er ríkisvaldið sífellt meira að seilast inn í þetta skipulagsvald.

Samráð við almenning er tryggt í lögum og til allra athugasemda þarf sveitarstjórn að taka afstöðu og rökstyðja hvernig brugðist er við þeim. Í skipulagsvinnu þarf sveitarstjórn svo að sjálfsögðu að hafa að leiðarljósi bæði rannsóknarreglu, jafnræðisreglu og meðalhófsreglu stjórnsýslulaga. Bæði gangvart íbúum sveitarfélagsins allment og einnig einstaka landeigendum. 

Það er ekki svo ýkja langt síðan dreyfbýli landsins varð skipulagsskylt. Skipulagsvinna í dreyfbýli hefur að mínu mati svolítið einkennst af því að skilgreina sérstaklega land sem fara á undir sumarhúsasvæði, íbúabyggð, iðnaðarsvæði og þjónustusvæði. Afgangurinn er svo skilgreindur sem landbúnaðarsvæði. Á landbúnaðarsvæðum er síðan heimilt að gera ýmislegt annað en hefðbundinn landbúnað en samt í takmörkuðu magni.

Hér í sveit sýnir reynslan að ýmiskonar starfsemi getur átt heima í dreyfbýli og nauðsynlegt er fyrir samfélagið að tryggja að svo geti verið í framtíðinni. Það er samt íhugunnarefni hvort skynsamlegt er að það leiði til þess að jarðir bútist niður í tóm smábýli eða heilu jarðirnar séu teknar undir sumarhúsabyggð, eða aðra starfsemi, óháð því hvernig land er um að ræða.

Á málþinginu í Gunnarsholti var m.a. bent á hvað gæði lands til ræktunnar er misjafnt. Rök voru færð fyrir því að ástæða sé til þess, og sum sveitarfélög hafa þegar farið í þá vinnu, að flokka land með tillit til ræktunnarskilyrða. Þessi flokkun getur síðan orðið til gagn í skipulagsvinnunni þegar fjallað er um hvaða landnotkunn á að leyfa.

Ég held að þetta sé bæði tímabært og áhugavert að skoða betur.

Hrossaræktarfélag Villingaholtshrepps efndi til folaldasýningar í gær. Sýningin var haldin í glæsilegri aðstöðu að Austurási. 35 folöld frá 23 eigendum og 12 bæjum mættu til leiks. Sitt sýndist hverjum um ágæti folaldanna en eins og lagt var upp með var það skoðun dómaranna sem réð úrslitum.


Glæsileg aðstaðan í Austurási.

Samt er það svo að flest þessara folalda verða áfram efnileg og það verða þau sjalfsagt þar til annað kemur í ljós (eða ekki). Tilgangur svona sýningum er nú fyrst og fremst að hittast og hafa gaman af.


Eigendur með verðlaunin: Ragnhildur Austurási, Bjarni Syðri-Gróf, Elin Bjarnveig Egilsstaðakoti, Ólafur Veigar með ömmu sinni, Einar Egilsstaðakoti, Haukur Austurási og Alda Syðri-Gróf.

Verðlaunuð voru þrjú merfolöld og þrjú hestfolöld. Reyndar var það svo að það voru folöld frá þremur sömu bæjunum í hvorum flokki sem fengu verðlaun þ.e. Austurási, Syðri-Gróf og Egilsstaðakoti.


Sigmar Örn, Hrafnkell Hilmar, Aldís Tanja, Sandra Dís og Arnór Leví í Jaðarkoti fylgjast með folöldunum

Eins og stundum áður þegar hestamenn koma saman reyndu menn fyrir sér í hestaviðskiptum. Allavega fjölgaði hér í hesthúsinu eftir sýninguna en það skrifast á fjölskylduna í Jaðarkoti.

Bolludagur er í dag og vona ég að þið getið notið þess að fá ykkur bollur í einhverri mynd í tilefni dagsins. Vafalaust hafa margir tekið forskot á sæluna og gúffað í sig rjómabollum með kaffinu í gær. Það var allavega gert hér á bæ.

Reyndar notuðum við daginn í gær einnig til þess að elda saltkjöt og baunir í tilefni sprengidagsins sem er á morgun. Hér var margmenni í mat eins og stundum áður um helgar. Öll okkar börn, tengdabörn og barnabörn ásamt nokkrum vinum og vandamönum borðuð með okkur. Fyrst saltkjöt og baunir í hádeginu og svo bollukaffi síðdegis.

Milli matar og kaffi lögðum við Jón á og riðum niður í Jaðarkotsland og litum á hrossin. Sóttum fleiri reiðhross og tóku inn. Hesthúsið er nú að verða fullt og er komin hugur í okkur að stunda útreiðarnar. Með hækkandi sól og vorblíðu flesta daga færast menn allir í aukana að þessu leiti. Stefán Ágúst frændi minn er nú einnig að flytja tímabundið á Selfoss og sér fram á að geta stundað útreiðar meira með okkur á næstu missserum.

Reynslan verður svo að skera úr um það hvort maður finnur tíma til þess að ríða út. Allavega eru áformin skýr og nú reynir á að nota þann tíman vel sem gefst.  

Hrossaræktarfélögin í Flóahreppi standa í kvöld fyrir fræðslufundi um fóðrun hrossa. Fyrirlesari er Ingimar Sveinsson fyrrverandi kennari á Hvanneyri. Rétt væri að mæta og rifja upp helstu atriðin í fóðurfræðinni og annað sem fram kann að koma. 

Hér í Flóahreppi erum við ekki í vandræðum með að komast á Þorrablót. Nánast allar helgar á Þorranum eru haldin þorrablót í sveitinni og eru þau hvert öðru fjölsóttari og skemmtilegri. Stundum hefur maður farið á nokkur sama árið en í flestum tilfellum lætur maður sér nægja að mæta á þorrablótið í Þjorsárveri. Þar hef ég mætt á hverju ári allt frá því maður var rúmlega fermdur.

Það var um síðustu helgi sem blótið í Þjórsárveri var haldið og að vanda var um góða skemmtun að ræða. Þorrablótsnefndin, sem samanstóð af íbúum í vestasta hluta af gamla Villingaholsthreppum, bauð upp á ljúffengan þorramat, frábæra skemmtidagskrá og fjörugan dansleik.

Allt frá því að ég kom fyrst á þessar skemmtanir finnst mér, á hverju ári, skemmtiatriðin toppa allt það sem gert hefur verið áður og þannig var það einnig nú í ár. Dagskráin stóð saman af leikþáttum og söngvum á frumsömdum textum ásamt því að myndband með "fréttaþætti" úr sveitinni var sýnt á tjaldi.  

Ýmislegt var tekið fyrir úr mannlífinu í sveitinni. M.a.var kvartað sáran yfir því að oddvitinn í Flóahreppi tækist aldrei að gera neinn skandal sem nota mætti í efni á þorrablót. Einnig þótti sjálfsagt mál að skjóta á utanlansferð kvennfélagsins og hin geðþekki flóttamaður Matthías Máni birtist ítrekað í hinum ýmsu atriðum án þess að nokkur maður tæki eftir honum.

Ýmislegt annað var tekið fyrir með skírskotun til atburða og fólks í Flóahreppum. Það þótti t.d. við hæfi að yrkja heilan brag ( lag: Siggi var úti.. ) og setja upp leikþátt um hildarleik sem átti sér stað hér í sveit í vor og ég sagði frá hér á síðunni. Lágfóta ()

Um leið og bragurinn var sunginn birtust á sviðinu helstu persónur þessa dramatíska atburðar. Einnig komu þar fram lambær og ýmis kennileiti og gróður sem við átti til þess að túlka framgang sögunnar. Eins og í raunveruleikanum endaði sagan svo með voðveiglegum hætti. 

            "      ................................
            Aggaggagg sagði tófan í Koti
            Á hábjörtum vordegi varð fyrir skoti 
            aumingja tófan hún komst aldrei heim."

Nú er þorri genginn í garð. Ríkisstjórn Ísland fannst skynsamlegt að ráðstafa bróðurpartinum af Bóndadegi í Flóanum. Það var vel skiljanlegt að hana hafi langað til þess.   

Að loknum ríkisstjórnarfundi á Selfossi á föstudagsmorguninn gafst sveitarstjónarmönnum á Suðurlandi tækifæri á að hitta ríkisstjórnina í heild á sérstökum fundi. Fundurinn fór fram á Hótel Selfoss frá kl. 11:00 til kl. 14:00. Það gerðu ráðherrar grein fyrir ýmsum afgreiðslum á ríkisstjórnarfundinum fyrr um morguninn sem snertu Suðurland beint.

Hvert sveitarfélag fékk síðan nokkrar mínútur til þess að koma ábendingum og spurningum til ríkisstjórnarinar eða einstaka ráðherra. Ég notaði tíman, sem ég hafði fyrir Flóahrepp, til þess að benda á þá möguleika, fyrir land og þjóð, sem í dreyfbýlinu geta falist. Ef þeir möguleikar eiga að nýtast gengur ekki að skilja dreyfbýlið í landinu eftir í uppbyggingu grunnstoða í þjóðfélaginu.

Nefndi ég í því sambandi raforkuverðið, en þar hefur markvisst verið unnið að því að velta dreyfingarkostnaði á rafmagni meira yfir á þá sífellst færri sem í dreyfbýli búa. Þessu til viðbótar bætist sá gífurlegi aðstöðumunur sem er á húshitunnarkostnaði eftir því hvort um köld svæði er að ræða eða ekki.

Einnig  nefndi ég fjarskipti og internettengingar. Það eru stórstígar framfarir í þeim málum víðast hver, en dreyfbýið situr eftir. Eftir þau mistök að selja grunnnet Símans á sínum tíma og treysta á einkaframtakið í framtíðar uppbyggingu á fjarskiptum liggur ljóst fyrir að áhuginn er fyrst og fremst í þéttbýli þar sem ágóðavon er meiri.

Þessi atriði komu reyndar fram hjá fulltrúum fleiri sveitarfélaga á fundinum. Þannig að væntalega hafa ráðherrarnir áttað sig á þessu og ég geri því ráð fyrir að þessu verði snarlega kippt í liðinn.  

Annars hef ég notað þessa fyrstu daga í Þorra í að taka reiðhestana á hús. Við sendum nýjast hestinn á bænum, hann Hring, í tamningu. Kannski spáum við í að járna í dag, ef Jón í Lyngholti skyldi hafa tíma.  
 

Við brunuðum í  Borgarnes á fimmtudaginn var, Árni varaoddviti og ég, og sátum þar málþing um gróðurelda. Málþing þetta var boðað af Sambandi íslenskra sveitarfélaga.

Eins og stóð í fundarboði var á málþinginu lögð áhersla á að ræða og miðla upplýsingum, leiðir til að auka viðbúnaðargetu slökkviliða með samstarfi sveitarfélaga og stofnana og skilgreina ábyrgð sveitarfélaga og annarra stjórnvalda.

Fjallað var um reynsluna af baráttu við gróðurelda, lagt mat á möguleika slökkviliða til að ráða niðurlögum þeirra og rætt um hvaða úrbóta er þörf hvað varðar mönnun slökkviliða, búnað þeirra og fjárhagslega áhættu sveitarfélaga af völdum gróðurelda. Einnig var fjallað um aðgerðir til forvarna og áhrif gróðurelda á náttúruna.

Boðnir voru á þetta málþing sveitarstjórnarmenn, slökkviliðsstjórar, opinberar stofnanir, skógarbændur, tryggingarfélög, landeigendur og náttúru- og umhverfisverndarsamtök.

Þeir voru í hátíðarskapi nágrannar okkar í Skeiða- og Gnúpverjahreppi í gær. Þá var efnt til samkomu í Árnesi í tilefni þess að nú er búið að leggja ljósleiðara inn á hvert heimili í sveitarfélaginu, Það er sveitarfélagið sem stendur að þessari framkvæmd.

Ég er ekki í vafa um að hún á eftir að hafa áhrif á atvinnnuuppbyggingu og búsetuþróun þar í sveit. Ég óska íbúum í Skeiða- og Gnúpverjahreppi til hamingu með þetta.

Á föstudaginn var boðinn upp hjá sýslumanninum á Selfossi hestur sem búið er að vera í óskilum hér í sveit undanfarin misseri. Ég mætti með klárinn stundvíslega kl 2 á planið hjá sýslumanni. Nokkrir áhugasamir kaupendur voru þar einnig mættir og gengu boðin á víxl um leið og borðalagður fulltrúinn lýsti eftir boðum. 

Það voru nú reyndar ekki háar upphæðir sem boðnar voru og fljótlega var hesturinn sleginn  nýjum hamingusömum eiganda. Þó ekki hafi fengist fyrir þeim kostnaði sem nú þegar hefur fallið á sveitarfélagið vegna þessa er þessi hestur nú ekki lengur á ábyrð þess og ég vona að nýr eigandi hafi þau not af honum sem hann væntir.

Ég átti afmæli á fimmtudaginn og þótti Morgunblaðinu það tilefni til þess að birta mynd af mér í blaðinu. Ég hef nú átt afmæli á hverju ári frá því ég man eftir mér og það er í sjálfu sér ekkert fréttnæmt. Mér finnst aftur á móti ágætt og ekkert að því að sjá í blaðinu líka hversdagslegar fréttir og viðtöl við venjulegt fólk um það sem hver og einn er að taka sér fyrir hendur.



Fólkinu mínu þótti við hæfi að gefa mér í afmælisgjöf þennan forláta hjálm sem ætlast er til að ég noti þegar ég fer um á fjórhjólinu. Einu sinni var ég töluvert að spekulera í að fá mér skellinörðu og þá líka einhvern vegin svona hjálm. Það eru nú fjörutíu ár síðan svo sennilega hefur verið um að ræða mun fornfálegri hjálm en þennan.

Þessi er alvöru nútímalegur og er ekki að efa að ykkur mun finnast ég töluvert töffaralegur með hann. Mig minnir allavega að það hafi skipt máli hér um árið þegar ég var mest að spá í þetta. Reyndar þroskaðist maður hratt á þessum árum og örfáum mánuðum eftir að ég var mest að spá í skellinörður keypti ég mér bíl í félagi við Tóta bróður sem þá var að fá bílprófið svo aldrei varð meira úr skellinöðru- eða hjálmkaupum á þeim tíma.

Ég vil byrja á að óska ykkur gleðilegs árs og þakka öll góð og ánæguleg samskipti á liðnu ári. Þeim sem inn á þessu síðu hafa komið þakka ég innlitið. Sérstaklega þakka ég þeim sem látið hafa álit sitt í ljós á því sem ég hef skrifað hér. Það gerir það óneitanlega áhugaverðara að fá álit á því sem maður er að segja hér.

Þréttándinn er í dag. Í gærkvöldi vorum við á Þretttándaskemmtun Umf. Vöku í Þjórsárveri. Það er löng hefð fyrir þessari skemmtun hjá ungmennafélaginu og það er aðeins á færi elstu manna að muna upphaf hennar. Það eru unglingarnir á hverjum tíma á félagssvæði félagsins sem veg og vanda hafa af þessari skemmtun.

Þannig hefur það alltaf verið í þessa ártugi sem þrettándaskemmtunin hefur verið haldin. Boðið er upp á frumsamda leikþætti (gjarnan með skírskotun til mannlífsins í sveitinni), flugeldasýningu og svo er spilað bingó fyrir veglega vinninga. Ég þakka kærlega fyrir skemmtunina í gærkvöldi.

Umf. Vaka hélt aðalfund sinn, að venju, að kvöldi 2. janúar s.l.  Fundurinn var vel sóttur. Bæði af virkum félagsmönnum og einnig mættum við þarna nokkrir gamlir félagar. Mér finnst alltaf ganan að koma á þessa fundi og er ánægður með hvað félagið er öflug. 

Í Flóahreppi eru starfandi þrjú ungmennfélög. Öll eru þau vel virk. Þau hafa með sér samstarf á ýmsum sviðum og eru miklvægur þáttur í félags og menningarlífi sveitarinnar. Ég lít á það sem talsverð verðmæti fyrir samfélagið að til staðar er jafn öflugur félagsvettvangur fyrir ungt fólk og hér er.

Það er ágæt ráðstöfun á tíma að taka hluta af jóladögunum í að gera eitthvað sem kemur blóðinu á hreyfingu og brenna eitthvað af þeim fóðureiningum sem maður hefur innbyrt. Þess vegna var það bara hressandi að smala saman hrossunum um miðjan jóladag.

Okkur þótti tímabært að taka tryppin úr stóðinu og koma þeim annað þar sem hægt er að gefa þeim betur. Á miðvikudaginn s.l. voru svo folaldsmerarnar í Lyngholti reknar inn í gerði og folöldin tekinn undan og hingað inn. Það gerir gegningarna bara skemmtilegri að vera með folöld inni.

Hér hefur tíðarfarið verið með ágætum það sem af er vetri. Þrátt fyrir fréttir af illviðrum og erfiðleikum vegna veðurs og færðar víða um land höfum við hér í Flóanum blessunarlega allveg sloppið við það fram að þessu. Ég vona að svo verði áfram og að ótíðin annarstaðar á landinu fari nú ljúka. Annar er aldrei á vísan að róa með veðurfarið og nokkuð víst að svoleiðis verður það áfram.

Fyrr á þessu ári setti ég tengil hér á síðuna þar sem ég hef safnað saman ýmsum heimildum um æfi og störf afa míns og ömmu, Þórarins Auðunssonar og Elínar G. Sveinsdóttur. Safn heimilda um ævi og störf ÞA og EGS

Niðjar þeirra hafa hist á ættarmótum nokkru sinnum og í tilefni þess hefur verið tekið saman, af ýmsum, ýmislegt efni um þeirra æfi. Þegar við hittumst hér í Flóanum í vor ( Skemmtilegt ættarmót () ) safnaði ég saman því efni sem ég komst yfir og setti hér á heimasíðuna. Tilgangurinn var að gera þetta efni aðgegilegra fyrir þá sem áhuga hafa.

Nú um daginn bætti ég svo við grein sem frænka mín, hún Ólöf Þórarinsdóttir tók saman og eru hennar minningar og frásögn af lífshlaupi sínu. \files\Minningarbrot frá Ólöfu.pdf  Mér finnst bæði skemmtilegt  og mikilsvirði að eiga þetta efni um lífshlaup afa míns og ömmu. Vona að öðrum finnist það líka.   
 

 

Á þessum árstíma er dagsbirtan mjög af skornum skammti. Ég játa það hreint út að ég sakna þess og hlakka alltaf til þegar sól fer aftur að hækka á lofti. Litbrigði himinsins geta aftur á móti verið mikil þennan stutta tíma sem sólin setur mark sitt á daginn í skammdeginu

Hver  árstími hefur sín verkefni og það er nú þannig í Flóanum að alltaf er eitthvað áhugavert um að vera. Þessa dagana er ég að láta sæða þær ær sem ganga. Maður reynir af kostgæfni að velja álitlega hrúta úr hrútastofni sæðingarstöðvarinnar. Aftur á móti hefur maður enga stjórn á því hvaða ær eru að ganga þessa daga. Þannig stundum við saman sauðfjárrækt, forsjónin og ég, þessa dagana.

Eftir helgi er svo fyrirhugð að hleypa hrútinum í verkið.

Það rifjaðist upp fyrir mér nú um daginn þegar ég sat fulltrúaráðsfund Auðhumlu (félag mjólkurframleiðenda sem á meirihluta í MS) að fyrir 15 árum síðan flutti ég tilllögu á aðalfundi Félags Kúabænda á Suðurlandi. Tilefni þess að þetta fór að rifjast upp fyrir mér var að nokkuð var rætt á fundinum um hátt kvótaverð.

Það kom fram í máli manna m.a. hjá stjórnarformanni Auðhumlu að verðið á mjólkurkvótanum er einn af stóru kostnaðarliðunum í framleiðslukostnaði mjókurinnar. Sumir mjólkurframleiðendur, og það kom fram á fulltrúaráðsfundinum, hafa sett fram þá skoðun að eina úrræðið við þessu er að brjótast út úr kvótakerfinu með stóraukinni framleiðslu til útflutnings.

Það má vel vera að það sé eina leiðin til að losna undan kostnaði við hátt kvótaverð. Mikilvægt er samt gera sér grein fyrir því að ef farin er sú leið er verið að grafa undan þeim stuðingi sem veittur er og því verði sem fengist hefur fyrir mjólkina á innanlandsmarkaði.

Það þarf nú engum að koma á óvart að kvótaverðið er beinn kostnaðarauki við mjólkurframleiðsluna. Á það var bent, og við því var varað, þegar frjáls viðskipti með framleiðsluréttinn voru heimiluð. Þrátt fyrir það voru það forsvarsmenn kúabænda sem helst börðust fyrir því að þessi heimild fengist. Enda töldu menn þá að það væri vænlegast til þess að brjótast undan algerri stöðnun sem þá ríkti í framleiðslumálum mjókurinnar.

Þegar ég flutti áðurnefnda tillögu, fyrir 15 árum, voru rekstraraskilyrði  í mjólkurframleiðslunni mjög erfið. Bændur höfðu árin á undan tekið á sig hagræðingakröfu með beinni verðlækkun á mjólkina. Það bættist við að offramboð var á nautakjöti sem bæði leiddi til verðlækkunnar á öllu nautgripakjöti og margra mánaða bið eftir slátrun. Á þessum tíma voru skagfirskir kúabændur stórtækir í kvótakaupum með Kaupfélag Skagfirðinga sem bakhjarl við fjármögnun.  

Tillagan var svohljóðandi:

    Aðalfundur Félags Kúabænda á Suðurlandi, haldinn í Þingborg 2. apríl 1997 krefst leiðréttingar á kjörum mjólkurframleiðenda strax. Mjög brýnt er að bæta rekstrarsilyrði mjólkurframleiðslunnar ef afstýra á hruni í stéttinni.
    Fundurinn felur stjórn félagsins að beita sér af alefli fyrir bættum kjörum og bendir á eftir farandi í því sambandi:
    1)     Mjólkurverð til bænda verður að hækka. Það er langt frá að verð til bænda hafi fylgt verðhækkunum. Sú krafa um hagræðingu sem gerð hefur verið til bænda með lækkuðu verði er með öllu óraunhæf við núverandi rekstrarskilyrði. Of lágt verð á undanförnum árum hefur ekki aðeins leitt til þess að tekjur bænda hafa minnkað heldur einnig að gengið hefur verið á eignir á búunum. Slíkt leiðir aðeins  af sér kostnaðarauka og verri samkeppnisaðstöðu í náinni framtíð.
    2)    Framleiðslustýringarkerfi með takmarkalausri verslun með framleiðslurétt þarf að leggja niður. Það hefur sýnt sig að frjálst framsal á framleiðsurétti er ekki sú leið sem gerir bændum kleift að hagræða í sínum rekstri eins og stefnt hefur verið að. Útilokað er að ná fram betri nýtingu á fjárfestingum og vinnuafli sem fyrir er á búunum ef ekki er hægt að auka framleiðslu nema með því að kaupa framleiðslurétt. Það leiðir aðeins af sér aukningu á því fjármagni sem bundið er í hverju búi og minni arðsemi. Það eru allt aðrir hagsmunir sem ráða verði á framleiðslurétti enda hafa bæði mjólkursamlög og sveitarfélög skipt sér að þessum viðskiptum með þeim afleiðingum að verð hefur farið upp úr öllu valdi, Í raun er hér um "eyðibýlastefnu"  að ræða þar sem byggðir landsins reyna að verja sína sveitir. Kostnaður af þvi lendir fyrst og fremst á bændum.
    3)    Efla þarf félagsvitund bænda og samstöðu þeirra til að ná fram betri kjörum. Ljóst er að vegna samstöðuleysis hefur t.d. ekki verið hægt að halda uppi lágmarks verði á nautakjöti. Þrátt fyrir viðamikð og dýrt félagskerfi sem gæta á hagsmuna bænda hefur sú barátta mistekist í mörgum tilfellum og samstöðuleysi einkennt margar ákvarðanir þegar til kastana kemur. Mikilvægt er því að efla umræður meðal bænda og tengsl forustunnar við þá. Stjórnir samtaka og stofnanna bænda þurfa í ríkari mæli að leggja sig niður við að ræða við bændur og rökstyðja sínar skoðanir. Stefnu og stefnubreytingar þarf að ræða fyrst meðal bænda áður en ákvarðanir eru teknar en ekki öfugt eins og oft vill verða. Þetta á við um allar ákvarðanir, hvort sem um er að ræða framleiðslustjórnun, innflutning á nýju kúakyni eða einhverjar aðrar ákvarðanir.

Ef ég man rétt þá urði nokkrar umræður um þessa tilögu á fundinum á sínum tíma. Það kom strax fram að stjórnarmenn félagsins vildu ekki styðja þann kafla sem fjallaði um kvótakerfið (lið 2). Fundastjóri fékk mitt leyfi til þess að bera tillöguna upp í þremur liðum. Mig minnir að liðir 1 og 3 hafi verið samþykktir með þorra atkvæða. Liður 2 fékk einhver mótatkvæði en var samþykktur samt  með meirihluta atkvæða. Fundurinn var fjölsóttur.

Ekki var ég var við hvað stjórn FKS gerði síðan með þessa aðalfundarsamþykkt. Þau muna það kannski þau sem sátu í stjórn á þessum tima.